اثر مصرف خوراکی کنگر فرنگی بر یادگیری و حافظه موش صحرایی دیابتی

سابقه و هدف: دیابت قندی در دراز مدت از راههای مختلف از جمله تشدید روند استرس اکسیداتیو با اختلالاتی در یادگیری، حافظه و شناخت در جامعه انسانی و حیوانات آزمایشگاهی همراه است. با توجه به وجود شواهدی مبنی بر اثر ضددیابتی کنگر فرنگی و اثرات آنتی‌اکسیدانتی گیاه، اثر تجویز خوراکی و درازمدت این گیاه بر یادگیری و حافظه در موشهای صحرایی دیابتی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: موشهای صحرایی ماده به چهار گروه کنترل، کنترل تحت تیمار با کنگر فرنگی، دیابتی و دیابتی تحت درمان با کنگر فرنگی تقسیم شدند. دو گروه تحت تیمار نیز از غذای موش حاوی گیاه به مدت 6 هفته بدون محدودیت استفاده نمودند. برای دیابتی نمودن موشها از استرپتوزوتوسین به فرم تک دوز و داخل صفاقی به میزان 60 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن حیوان استفاده گردید. بعلاوه، برای بررسی حافظه و یادگیری حیوانات، میزان عملکرد از نظر تأخیر اولیه و تأخیر در حین عبور در آزمون اجتنابی غیرفعال و درصد رفتار تناوب با استفاده از ماز Y در پایان کار تعیین گردید. یافته‌ها: در موشهای دیابتی و دیابتی و کنترل تحت تیمار با گیاه هیچگونه تغییر معنی‌داری در مورد تأخیر اولیه در مقایسه با گروه کنترل بدست نیامد. همچنین، کاهش معنی‌دار تأخیر در حین عبور در موشهای دیابتی (01/0p<) و کنترل تحت تیمار (05/0p<) و کاهش غیرمعنی‌دار این پارامتر در گروه دیابتی تحت تیمار در پایان کار مشاهده گردید و تفاوت موجود بین دو گروه دیابتی و دیابتی تحت تیمار از نظر آماری معنی‌دار بود (05/0p<). همچنین، درصد تناوب نیز در حیوانات دیابتی و دیابتی تحت تیمار بطور معنی‌دار کمتر از گروه کنترل بود (01/0p< و 05/0p<)، هر چند این پارامتر در گروه دیابتی تحت تیمار با گیاه بطور غیرمعنی‌دار بیشتر از گروه دیابتی بود. بعلاوه، تجویز گیاه به گروه کنترل نیز تغییر معنی‌دار این پارامتر را در مقایسه با گروه کنترل بدنبال نداشت. نتیجه‌گیری: هر چند تجویز خوراکی کنگر فرنگی موجب تقویت توانایی نگهداری اطلاعات در انبار حافظه و به یادآوری آنها در حیوانات دیابتی می‌شود، ولی بر حافظه فضائی حیوانات دیابتی در آزمون Y تاثیری ندارد. انجام سایر آزمونهای حافظه فضائی نظیر ماز شعاعی هشت پر و ماز آبی موریس در مورد اثر بخشی گیاه در رابطه با حافظه فضائی در مطالعات آینده توصیه می‌شود.